Ηλεία: Ένα μικρό αφιέρωμα στην τέχνη του αργαλειού

«Τιμή μεγάλη και τρανή νάναι αργαλειός στο σπίτι, τον κάθε κόμπο του χτενιού τον κάνει μαργαρίτη..»

«Τα παλληκάρια τα καλά θέλουν καλά κορίτσια, να ξέρουν ρόκα και αργαλειό, να ξέρουν να υφαίνουν, να υφαίνουν τα μεταξωτά, τα υφαίνουν τα βελούδα.

Νάχουν ασημένιο αργαλειό και φιλντισένιο χτένι, και τις πατήστρες που πατούν όλο μαργαριτάρι.»

Ο λαός μας τραγούδησε πολύ την τέχνη του αργαλειού.

Οι φωτογραφίες που σας παραθέτουμε είναι ενδεικτικές της διαδικασίας για την ετοιμασία του αργαλειού.

Τα απλάδια , ή κιλίμια είναι κεντημένα από γυναίκες απλές , μπορεί και αγράμματες τελείως γιατί χρονολογούνται ανω των 100 χρόνων.

Τα στιγμιότυπα είναι από την εκδήλωση των συλλόγων το 2015 που παρουσίασαν την αναπαράσταση του αργαλειού.

Ο αργαλειός ήταν η χαρά και η ευλογία του σπιτιού..

Ήταν μόνιμα στημένος μέσα στο σπίτι , κοντά σε παράθυρο, για να έχει φως η υφάντρα, η κάτω από ένα χαγιάτι .

Δεν υπήρχε σπίτι πλούσιο η φτωχό χωρίς τον αργαλειό του.

Πλάι στον αργαλειό έστεκε η ρόκα, η δρούγα, η ανέμη, το ανεμίδι, οι σαΐτες, το ξυλοχτενο, το αντι ,τα μιτάρια, το χτένι , τα ποδαρικά.

Όλα τα εξαρτήματα προκειμένου να ετοιμάσουν τη μικρή οικιακή βιοτεχνία!! Και έτσι λοιπόν , η αρχόντισσά, η κυρά του σπιτιού, η γυναίκα του λαού ήταν αναγκασμένη να δουλέψει η ίδια για να ντύσει την οικογένειά της και να στολίσει το σπίτι της.

Πάντα με το χαμόγελο και το τραγούδι στα χείλη ύφαινε και κεντούσε ημέρες και νύκτες ολόκληρες. .

Λέει η λαϊκή μας μούσα «από τον βρόντο του αργαλειού και από τα γλυκά τραγούδια, ο ήλιος σκανταλίστηκε δεν πάει να βασιλέψει. Τον καταριέται η αργατιά, τον βλαστημούν οι μάνες…»

Ο αργαλειός δεν ήταν μόνο σκλαβιά για την νοικοκυρά ,είχε και άλλα προβλήματα. Με το να αφοσιώνεται στον αργαλειό για να βγάλει πιο πολύ δουλειά, έμεναν πολλές δουλειές πίσω και άρχιζε η γκρίνια με τα ανδρόγυνά αλλά και με τα πεθερικά.

Για να αποφεύγει παρόμοιες καταστάσεις πολλές φορές έκανε νυχτέρια με κρεμασμένο το λυχνάρι πάνω από τον αργαλειό. Τα ρούχα που φτιάχνονταν ήταν όμορφα, γερά και φτηνά.

Στόλιζαν τις σάλες, τις κρεβατοκάμαρες, τα μπαλκόνια των σπιτιών και βεβαίωναν την εργατικότητα και την νοικοκυροσύνη των γυναικών της κάθε οικογένειας.

Βεβαίωναν ακόμα το μόχθο και την ανεκτίμητη προσφορά τους στον αγώνα της ζωής των δύσκολο εκείνο καιρό.

Τα λαϊκά κομψοτεχνήματα που είναι άφθαστης τέχνης και έμπνευσης, σήμερα κοσμούν τα λαογραφικά μας μουσεία.

Τις καλές κοπέλες τις είχαν συνδέσει με την τέχνη του αργαλειού.

Κάθε κοπέλα μαζί με τον ρουχισμό που ύφαινε , έπλεκε τις ελπίδες και τα όνειρα για τον καλό Της και για την νέα ζωή που θα έφτιαχνε, τη ζωή της παντρεμένης…

Τα σχέδια που θα ύφαιναν τις πιο πολλές φορές ήταν μυστικά, γιατί κάθε υφάντρα ήθελε να βγάλει ένα καινούριο ρούχο. Καλύτερο από τα ρούχα των άλλων.

Τα δε σύνεργα του αργαλειού τα φυλάγαν σε ειδικά πανέρια και συνόδευαν την πομπή της νύφης προς το σπίτι του γαμπρού ως δείγμα αξιοσύνης της νέας νοικοκυράς.

Σήμερα όλα αυτά χάθηκαν που ωφέλησαν την οικιακή οικονομία σε περιστάσεις σκληρές, σε χρόνια δουλείας και πείνας. Μπήκε η μηχανή και η πρόοδος.

Ένα μικρό απόσπασμα από το ποίημα του Νίκου Ψαριανού για τον αργαλειό:

«…………Σώπασε αργαλειέ λησμονημένε, στο τωρινό τον καιρό.
Έμαθε ο κόσμος να μην έχει προς τα παλιά πια σεβασμό..
Θάρθει καιρός και πάλι να μιλήσεις
τότε που ο κόσμος θα στραφεί.

Για να εκτιμήσει ό,τι χλευάζει μετά από μια καταστροφή.
Τότε αργαλειέ και πάλι θα μιλήσεις…»

Τα πολιτιστικά στοιχεία κάθε λαού που μεταδίδοντα από γενιά σε γενιά είναι οι εθνικές μας παραδόσεις, ο λαϊκός πολιτισμός..

Ζούμε σε μια εποχή ανόδου που ο άνθρωπος με την επιστημονικοτεχνική του ανάπτυξη έχει πραγματοποιήσει τεράστια άλματα σε όλους τους οικονομικούς και κοινωνικούς τομείς.

Η ευχή μας είναι να μην έρθει πότε μια καταστροφή και θυμηθούμε τον αργαλειό.

Την τέχνη του αργαλειού κατά την άποψη μας η πολιτεία θα πρέπει να μεριμνήσει να περάσει μέσω των σχολείων και να χρησιμοποιείται για την τουριστική προβολή της χώρας μας.