Γράφει ο Ιωάννης Φιλίστωρ
Πρόλογος - Η εμφάνιση της επιδημίας πανώλης στον ελλαδικό χώρο
 |
| Η Ύδρα το 1828 |
Μετά την καταστροφή του τουρκοαιγυπτιακού στόλου στο Ναυαρίνο στις 20 Οκτωβρίου 1827, η κατάσταση στο ελληνικό στρατόπεδο παρέμενε τραγική, καθώς δεν υπήρχαν ούτε τρόφιμα ούτε χρήματα όχι μόνο για να κινηθούν τα στρατεύματα, αλλά ούτε καν για να τραφεί ο πληθυσμός που πλέον λιμοκτονούσε.
Η ελληνική επικράτεια είχε συρρικνωθεί στο Άργος, το Ναύπλιο, τη Μάνη, τις Σπέτσες και τα Ψαρά.
Τα στρατεύματα της Στερεάς Ελλάδας λυμαίνονταν την Κορινθία καθώς δεν είχαν καθόλου πόρους.
Η παραγωγική βάση όλων των επαναστατημένων χωρών είχε σχεδόν εκμηδενιστεί και οι Έλληνες φυτοζωούσαν χάρις τα εμβάσματα που έφταναν αφειδώς από τα φιλελληνικά κομιτάτα της Ευρώπης.
Ο Ιμπραήμ ίσως είχε καταστεί ακίνδυνος, αλλά παρέμενε ενεργός και συνέχιζε το καταστροφικό του έργο στην Πελοπόννησο στο μέτρο των δυνάμεών του.
Ο επταετής Αγώνας είχε αυξήσει δραματικά τις χήρες, τα ορφανά και τους ανάπηρους που είχαν ανάγκη άμεσης βοήθειας και κρατικής μέριμνας, ενώ το εμπόριο των ναυτικών νησιών είχε εκμηδενιστεί και πολλοί πλοιοκτήτες είχαν στραφεί ανοικτά στην πειρατεία.
Έτσι η έλευση του Καποδίστρια στις 8 Ιανουαρίου 1828 στο Ναύπλιο αντιμετωπίστηκε από όλους τους Έλληνες ανεξαιρέτως, ως σωτήριο γεγονός, καθώς πλέον η κατάσταση είχε αποβεί δραματική.
Πολύ σύντομα ο Καποδίστριας είχε καταφέρει να θεμελιώσει εκ του μηδενός λίγους βασικούς θεσμούς της νέας ελληνικής πολιτείας και να ενεργοποιήσει εκ νέου τον ελληνικό λαό.
Το ανορθωτικό έργο του κυβερνήτη διακινδύνευσε προσωρινά από την αιφνιδιαστική επιδημία πανώλης που έπληξε πολλά σημεία των χωρών που είχαν ελευθερωθεί ως τότε.
Η επιδημία πανώλης ενέσκηψε αρχικά στην Ύδρα τον Απρίλιο του 1828 από το πλήρωμα του υδραϊκού πλοίου "Αφροδίτη", σε ένα ταξίδι μεταφοράς αιχμαλώτων από την Αίγυπτο στη Μεθώνη.
Τα μέλη του πληρώματος προσβλήθηκαν από την πανώλη που θέριζε τον πληθυσμό της Αιγύπτου και οι περισσότεροι πέθαναν.
Αρχικά από τη Μεθώνη η πανώλη διαδόθηκε στα στρατεύματα του Ιμπραήμ, με αποτέλεσμα μετά τα μέσα Απριλίου να πεθαίνουν 20 με 30 στρατιώτες την ημέρα, ενώ ο ίδιος ο Ιμπραήμ αναγκάστηκε να περιοριστεί σε ένα πλοίο του ώστε να μην προσβληθεί ο ίδιος.
Τα πρώτα κρούσματα επιδημίας στην Ύδρα και τα πρώτα περιοριστικά μέτρα (Απρίλιος 1828)
Δυστυχώς όμως, η πανώλη επεκτάθηκε και στην Ύδρα και ήδη στις 17 Απριλίου 1828 είχαν σημειωθεί τα πρώτα κρούσματα στο νησί.
Ο Καποδίστριας, έχοντας σπουδάσει ο ίδιος ιατρική, δεν υποτίμησε τον κίνδυνο, αλλά απέστειλε τον γιατρό Σπυρίδωνα Καλογερόπουλο στο νησί με εντολή να λάβει αυστηρά μέτρα για τον περιορισμό της επιδημίας.
Ο Καλογερόπουλος σύστησε μια πενταμελή επιτροπή από ντόπιους προκρίτους και τους επιφόρτισε να επιβάλλουν τα ακόλουθα μέτρα:
α) να απομακρυνθούν από την πόλη και να μπουν σε καθαρτήριο οι οικογένειες όσων είχαν νοσήσει,
β) να οριστούν συγκεκριμένοι "μόρτηδες" που θα θάβουν τους νεκρούς από τη νόσο και θα απολυμαίνουν τα σπίτια τους,
γ) να υπάρχει ισχυρή επαγρύπνηση στις επαφές των συγγενών των νοσούντων σε δημόσιους χώρους,
δ) να κλείσουν οι εκκλησίες, ε) να καίγονται τα ρούχα όσων είχαν πεθάνει από τη νόσο,
ε) όσοι ήταν ύποπτοι ότι είχαν τη νόσο αλλά δεν την είχαν εκδηλώσει, να μπαίνουν σε καραντίνα για 50 ημέρες.
Οι πρόκριτοι της Ύδρας συμμορφώθηκαν με τις υποδείξεις στέλνοντας ευχαριστήρια επιστολή στον κυβερνήτη για τη βοήθεια, όμως παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις τους, τα κρούσματα της επιδημίας αυξάνονταν τόσο στην Ύδρα, όσο και στις Σπέτσες και τα γύρω νησιά.
Ο Καποδίστριας παρακολουθούσε το ζήτημα, καθώς η έξαρση της επιδημίας σε συνδυασμό με την πείνα και τη συνέχιση του πολέμου, επιβράδυναν τις προσπάθειες του για την ανόρθωση της Ελλάδας.
Για τον λόγο αυτό έλαβε αυστηρότερα μέτρα βάζοντας την Ύδρα και τις Σπέτσες σε καραντίνα για 40 μέρες με την αυστηρή διαταγή να μην βγαίνει οτιδήποτε από τα νησιά που είχαν πληγεί, είτε προϊόν είτε άνθρωπος.
Η πρόθεση του ήταν να δημιουργήσει μια ζώνη με λέμβους στις οποίες θα επιβίβαζε στρατιώτες του Τακτικού υπό τον Φαβιέρο για να ζώσει τα δύο νησιά και να σφίξει τον αποκλεισμό.
Επειδή όμως φαίνεται ότι δεν διέθετε τους οικονομικούς πόρους για κάτι τέτοιο, στις αρχές Μαΐου 1828, ο ίδιος ο Καποδίστριας επισκέφθηκε την Ύδρα σε μια προσπάθεια να ευαισθητοποιήσει τις Αρχές του νησιού και τους κατοίκους να τηρήσουν τους κανόνες της καραντίνας.
Όμως παρά τα περιοριστικά μέτρα που πάρθηκαν, σύντομα η επιδημία είχε μεταφερθεί στις Σπέτσες, στον Πόρο, στην Χαλκίδα, στα Μέγαρα, στα Καλάβρυτα και στην Αργολίδα.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου