Με αφορμή τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 3 Δεκεμβρίου, αξίζει να αναφέρουμε τα δικαιώματα των ΑμεΑ. Η Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία καθιερώθηκε το 1992 με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ.
Η επιλογή της ημερομηνίας αυτής συνδέεται με την υιοθέτηση από το διεθνή οργανισμό στις 3 Δεκεμβρίου 1982 του προγράμματος δράσης για τα ΑΜΕΑ, το οποίο οδήγησε στην υπογραφή της διεθνούς Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στις 30 Μαρτίου 2007 (Η Κύπρος την κύρωσε το 2011 και η Ελλάδα το 2012).
Η Ημέρα αυτή δίνει την ευκαιρία στις κυβερνήσεις, στους οργανισμούς και στις κοινωνίες να εστιάσουν την προσοχή τους στα δικαιώματα και τις δυνατότητες των ανθρώπων με αναπηρία.
Σύμφωνα με στοιχεία τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περί το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού (περί το 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι) πάσχουν από κάποιας μορφής αναπηρία. Πρόκειται για την μεγαλύτερη μειονότητα, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Αναπηρίες στην Ελλάδα
Άτομα με αναπηρία: Γροθιά στο στομάχι τα αποτελέσματα της έρευνας για την κατάσταση στην Ελλάδα
Η κινητική αναπηρία αποτελεί την πολυπληθέστερη κατηγορία αναπηρίας με 662 άτομα (24,4%). Η νοητική, αναπτυξιακή ή γνωστική αναπηρία αποτελεί τη δεύτερη πολυπληθέστερη ομάδα του δείγματος που αριθμεί 377 άτομα (13,9%).
Με βάση τη συχνότητα αναφοράς, η ψυχική αναπηρία αποτελεί την τρίτη πολυπληθέστερη ομάδα του δείγματος με 245 συμμετέχοντες να τη δηλώνουν ως κύρια αναπηρία/πάθηση (9%).
Η κατηγορία ατόμων με τύφλωση συγκεντρώνει το 8,1% του δείγματος που ανέρχεται σε 219 άτομα. Τα νευρολογικά νοσήματα περιλαμβάνουν 171 άτομα (6,3%) και ακολουθούν τα νεοπλασματικά νοσήματα (164/6%), τα ρευματικά νοσήματα και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα (137/5%), η κώφωση ή βαρυκοϊα (126/4,6%) και ο σακχαρώδης διαβήτης (111/4,1%).
Έπονται σε συχνότητες τα καρδιαγγειακά νοσήματα (102/3,8%), οι αιματολογικές παθήσεις (92/3,4%) και οι νεφρικές παθήσεις (68/2,5%). Οι υπόλοιπες κατηγορίες αναπηρίας/χρόνιας πάθησης που συγκεντρώνουν μικρότερο αριθμό συμμετεχόντων είναι οι εξής: παθήσεις του πεπτικού, σπάνιες παθήσεις, εγκεφαλική παράλυση, παθήσεις των αναπνευστικού, νευρομυϊκές παθήσεις (μυϊκή δυστροφία, συγγενείς μυοπάθειες κ.ά.) και άλλες παθήσεις.
Πόσο ενημερωμένα για τα δικαιώματά τους είναι τα άτομα με αναπηρία;
Ένα μεγάλο ζήτημα είναι το πόσο ενημερωμένα είναι τα άτομα με αναπηρία για τα δικαιώματά τους, όπως αυτά προκύπτουν λόγω της αναπηρίας ή πάθησής τους. Το αποτέλεσμα της έρευνας προκαλεί έκπληξη.
Τα τέσσερα (4) στα δέκα (10) άτομα με αναπηρία, χρόνια ή/και σπάνια πάθηση είναι λίγο ή καθόλου ενημερωμένα σχετικά με τα δικαιώματά τους λόγω της αναπηρίας/πάθησης.
Μόνο το 18,2% των ατόμων με αναπηρία αναφέρουν την ψηφιακή πύλη amea.gov.gr ως πηγή ενημέρωσης για τα θέματα της αναπηρίας.
Οι αναφορές σε υπηρεσίες του δήμου ή της περιφέρειας ή άλλες δημόσιες υπηρεσίες/αρχές (ΚΕΠ κ.ά.), ως πηγές ενημέρωσης για τα δικαιώματα, συγκεντρώνουν μονοψήφια ποσοστά.
Πρώτη ως πηγή ενημέρωσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία αναφέρεται η ΕΣΑμεΑ (Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία) με τους πέντε (5) στους δέκα (10) να την αναφέρουν, ενώ ακολουθούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (37,3%) και οι σύλλογοι/οργανώσεις ατόμων με αναπηρία/χρόνιων παθήσεων (35,8%).
Αναφορικά με την προβολή των ζητημάτων της αναπηρίας στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ), το μεγαλύτερο ποσοστό, δηλαδή το 33,4% του δείγματος, απάντησε ότι δεν έτυχε πρόσφατα να παρακολουθήσουν ή να ακούσουν κάποια εκπομπή ή να διαβάσουν κάποιο δημοσίευμα για τα άτομα με αναπηρία. Το 25% των συμμετεχόντων απαντάνε ότι έτυχε να αντιληφθούν κάποια σχετική αναφορά στα μέσα ενημέρωσης την τελευταία βδομάδα.
Ο ένας (1) στους δύο (2) αντιλαμβάνεται ότι τα τελευταία δύο (2) χρόνια έχουν γίνει μικρά βήματα σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία. Αρνητικότερες γνώμες σε σχέση με τις εξελίξεις στα ζητήματα της αναπηρίας τα τελευταία δύο χρόνια, εκφράζουν οι χαμηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες, καθώς και οι κάτοικοι των νησιωτικών και των δύο μεγάλων μητροπολιτικών περιφερειών (Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας).
Στο ερώτημα «Σε γενικές γραμμές, πως πιστεύετε ότι αντιμετωπίζονται τα άτομα αναπηρία από την ελληνική κοινωνία;», μόνο το 8% των ατόμων με αναπηρία/χρόνιες παθήσεις θεωρούν ότι η αναπηρία αντιμετωπίζεται ισότιμα στην ελληνική κοινωνία. Η επικρατέστερη απάντηση είναι πως η αναπηρία αντιμετωπίζεται με «στερεότυπα και προκατάληψη» (56,1%), ακολουθεί η απάντηση «με οίκτο λύπηση» (34%) και έπεται η «αμηχανία» (33,2%).
Το ένα (1) στα δύο (2) άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις έχει αισθανθεί «πολλές» και «αρκετές φορές» άδικη μεταχείριση/διάκριση σε κάποιο τομέα της ζωής του, κατά τη διάρκεια των τελευταίων έξι (6) μηνών,
Τα έξι (6) στα δέκα (10) άτομα με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις θεωρούν ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι φορέων και οργανισμών που σχετίζονται με την αναπηρία και την υγεία, όπως ΚΕΠΑ, ΕΟΠΥΥ, ΕΦΚΑ, ΟΠΕΚΑ κ.ά., δεν έχουν την απαραίτητη γνώση σε θέματα συμπεριφοράς και εξυπηρέτησης ατόμων με αναπηρία με βάση την αρχή της ισότητας.
Δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία
Ο τομέας που αντιμετωπίζει το πιο σοβαρό πρόβλημα και την μικρότερη βελτίωση είναι αυτός του σεβασμού των προσβάσεων για άτομα με αναπηρία (διαβάσεις, ειδικά πεζοδρόμια κλπ).
Σύμφωνα με την έρευνα, έξι (6) στα δέκα (10) άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις αντιμετωπίζουν «Πάντα/συχνά» ή «Μερικές φορές», εμπόδια προσβασιμότητας στις δημόσιες υπηρεσίες, στις δομές υγείας, καθώς και στους δημόσιους, κοινόχρηστους χώρους. Ειδικότερα, ως προς την εργασία, το 56% των μισθωτών ατόμων με αναπηρία/χρόνιες παθήσεις αντιμετωπίζει «πάντα/συχνά ή μερικές φορές» εμπόδια προσβασιμότητας στους χώρους εργασίας. Αλλά και στα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα (σχολεία, πανεπιστήμια κλπ), το 66% των φοιτητών/σπουδαστών/μαθητών αντιμετωπίζουν «πάντα/συχνά ή μερικές φορές» εμπόδια προσβασιμότητας.
Σε ό,τι έχει να κάνει με την εργασία, το τεράστιο 82% των νέων 15-24 ετών και το 49,2% των ατόμων ηλικίας «25-34 ετών» δεν έχουν εργαστεί ποτέ. Στις ηλικίες 35 έως 54 ετών, μόνο το 44,3% του συνόλου των συμμετεχόντων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις (ανεξαρτήτως σοβαρότητας της αναπηρίας) εργάζεται κατά το διάστημα αναφοράς. Μόνο το 33% όσων αναφέρουν σοβαρή αναπηρία είναι ενταγμένο στην εργασία. Από τα άτομα με αναπηρία, χρόνια ή/και σπάνια πάθηση που εργάζονται αυτό το διάστημα ή έχουν εργαστεί στο παρελθόν, οι τρείς (3) στους δέκα (10) έχουν κάνει χρήση θετικών μέτρων και προβλέψεων για την ένταξη ή την παραμονή τους στην εργασία.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου