Βιβλιοθήκη Ανδρίτσαινας: Από τη σοφίτα του 1838 στην ψηφιακή εποχή

Μια από τις σημαντικότερες βιβλιοθήκες της χώρας μας η "Νικολοπούλειος Βιβλιοθήκη» της Ανδρίτσαινας που ιδρύθηκε το 1840, μπήκε στην ψηφιακή εποχή.

Η τεράστια πολιτιστική κληρονομιά που περιέχει το ιστορικό Αρχείο της βιβλιοθήκης, σώζεται πλέον σε ηλεκτρονική μορφή και βρίσκεται στο παγκόσμιο δίκτυο ψηφιοποιημένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με πρωτοβουλία της Cosmote, σε συνεργασία με το Δήμο της Ανδρίτσαινας και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Το αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας παρουσιάστηκε στο κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» στην Αθήνα την Τετάρτη 30/6/10.

Στην επίσημη παρουσίαση του συλλεκτικού τόμου του ιστορικού Αρχείου της Δημόσιας Ιστορικής Βιβλιοθήκης της Ανδρίτσαινας, που εκδόθηκε σε 2.500 αριθμημένα αντίτυπα, παρουσία της υπουργού Παιδείας, βουλευτών και εκπροσώπων του πνευματικού κόσμου, με τη συμμετοχή του κορυφαίου ηθοποιού Νικήτα Τσακίρογλου προβλήθηκε ενημερωτικό βίντεο για την αξιόλογη εργασία που έχει ξεχωριστή πολιτιστική σημασία.

Η Βιβλιοθήκη χρονολογείται από το 1840 με τη δωρεά του "Κων/νου- Αγαθόφρωνα Νικολόπουλου". Τότε, τα βιβλία σε 47 κιβώτια εγκατέλειψαν τη σοφίτα του 6ου όροφου της οδού Καστιλιόν 12 στο Παρίσι, αφού παραδόθηκαν στον Δήμαρχο Ανδρίτσαινας Κωνσταντίνο Ζαρειφόπουλο και τον μετέπειτα υπουργό Παιδείας επίσης Ανδριτσάνο, Χαράλαμπο Χριστόπουλο.

Μεταφέρθηκαν με πλοίο στο Ναύπλιο και από εκεί με ζώα στην Ανδρίτσαινα, πρωτεύουσα της ορεινής Ολυμπίας.

Για 39 χρόνια τα βιβλία έμειναν αποθηκευμένα στην μικρή εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας.

Τα βιβλία είναι πολύτιμα και δυσεύρετα, από τις πρώτες εκδόσεις της τυπογραφίας, 1500 και μετά .

Σε πολλά βιβλία υπάρχουν σημειώσεις με υπογραφές, όπως του Ζαν Ζακ Ρουσό, κείμενα και αφιερώσεις διάσημων ανδρών (βιβλιόσημα, οικόσημα Δουκών, Βαρώνων κ.λ.π..

Αργότερα προστέθηκαν επιστολές του βασιλιά Οθωνα, του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, των Αναγνώστη και Παναγιώτη Κανελλόπουλου, των Πάνου, Γενναίου και Μάρκου Κολοκοτρώνη, υλικό της οικογένειας Πλαπούτα, Πρακτικά της Πελοποννησιακής Γερουσίας και άλλα σημαντικά έγγραφα.

Το 1875 άρχισε η οικοδομή των διδακτιρίων Ανδρίτσαινας με σχέδια του Μιλτιάδη Κανελλόπουλου, Μηχανικού και καθηγητού της Σχολής Ευελπίδων σε σχήμα Π με ανοιχτή την Β.Α. πλευρά τους, με χρήματα που προήλθαν από πανελλήνιο έρανο και από τη δωρεά του Άγγελου Γιαννικέση, Πρόξενου της Ελλάδας στην Τεργέστη.

Τα εγκαίνια του κτηρίου έγιναν στο 1879 οπότε στεγάστηκε και η Βιβλιοθήκη στη Δυτική πλευρά του 1ου ορόφου.

Το 1932 προσετέθη η Β.Α. πτέρυγα και το κτήριο πήρε το σημερινό τετράγωνο σχήμα όπου σε αυτή την πτέρυγα στεγάστηκε η Βιβλιοθήκη, αποτελώντας σαν σύνολο Εκπαιδευτικό Κέντρο της μείζονος περιοχής για 150 χρόνια.

Από το 1998 στεγάζεται σε ένα νεοκλασσικό κτήριο δίπλα στο ιστορικό Γυμνάσιο της Ανδρίτσαινας. (φωτογραφία 1)

Σήμερα ξεπερνά τους 40.000 τόμους συνολικά και το καινούργιο τμήμα λειτουργεί ως δανειστικό(φωτογραφία 2).

Διαθέτει σύγχρονο και πλήρως εξοπλισμένο εκθετήριο σπανίων εκδόσεων. Υπάγεται στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και διοικείται από πενταμελές Εφορευτικό Συμβούλιο.

Δωρητής της "Νικολοπουλείου Βιβλιοθήκης" είναι ο Κωνσταντίνος Αγαθόφρων Νικολόπουλος.

Ο πατέρας του Γεωργάκης Νικολόπουλος καταγόταν από την Ανδρίτσαινα και μετά από την αποτυχημένη επανάσταση του Ορλώφ έφυγε στη Σμύρνη φοβούμενος τα αντίποινα.

Η μητέρα του Παναγιώτα Ματζουράνη καταγόταν επίσης από την Ανδρίτσαινα και ήταν μαία.

Εκεί γεννήθηκε ο Κων/νος στα 1786.

Αφού τελείωσε την Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, σε ηλικία 18 ετών βρέθηκε στο Βουκουρέστι, όπου ζούσε ο ετεροθαλής αδελφός του κι εκεί σπούδασε δάσκαλος.

Σε ηλικία 20 ετών βρέθηκε στο Παρίσι και ζούσε για 14 χρόνια από τις παραδόσεις ιδιαιτέρων μαθημάτων.

Ιδιαίτερα μαθήματα όχι σπίτι του, για να κάνει οικονομία στη θέρμανση, η οποία τότε στο Παρίσι ήταν ιδιαίτερα ακριβή, ενώ αργότερα δίδασκε Φιλολογία και Λογοτεχνία.

Ταυτόχρονα, ασχολήθηκε με τη ποίηση και τη μουσική, και ενώ ακόμα ζούσε, το όνομά του συμπεριλήφθηκε στην "Παγκόσμια Βιογραφία Μουσικών".

Ο Νικολόπουλος ιδιοφυής και εξαιρετικά φιλομαθής, θερμός πατριώτης, μανιώδης συλλέκτης του βιβλίου, γνώστης της ελληνικής γλώσσας και φιλολογίας, μιλούσε και έγραφε άριστα την Γαλλική, Γερμανική και Ιταλική γλώσσα.

Έγινε μέλος της Ιονίου Ακαδημίας και Φιλοτεχνικής Εταιρείας του Παρισιού, και διορίστηκε σε αξιόλογη θέση της Βιβλιοθήκης του Ινστιτούτου της Γαλλίας

Δημοσιεύει ποιήματά του στον " Λόγιο Ερμή " και τον "Φιλολογικό Τηλέγραφο". Εκδίδει το περιοδικό "Μέλισσα" με τον Σπ. Κονδόν.

Εκδίδει τα έργα του φίλου του λόγιου Ζαλίκη.

Δημοσιεύει "Ωδή προς το έαρ" και την αφιερώνει στον Καποδίστρια "Άσμα Ελληνοσωτήριον" και "Άσμα στον Επίσκοπο Πατρών Γερμανό", αφιερωμένο στο Σατωβριάν.

Από το 1819-1831 είναι ένας από τους συνεργάτες της Εγκυκλοπαιδικής Επιθεώρησης του Παρισιού.

Γράφει άρθρα, μελέτες, κριτικές για τα εκδιδόμενα βιβλία, νεκρολογίες, σχόλια.

Μετά την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνος τονίζει και δημοσιεύει θούρια, ύμνους, παραινέσεις και εκκλήσεις προς τους αγωνιζόμενους Έλληνες και Φιλέλληνες.

Σε όλα τα έργα του διακρίνεται ένας αγνός πατριωτισμός, ένα πάθος να δει την Ελλάδα ελεύθερη.

Στο Παρίσι απέκτησε σπουδαία Βιβλιοθήκη, φημισμένη τότε μεταξύ των καλύτερων ιδιωτικών Βιβλιοθηκών.

Τη Βιβλιοθήκη του αυτή με πόθο να δει την Ελλάδα ελευθερωμένη και με πίστη ότι με τη μελέτη και τη γνώση της Ιστορίας της θα αναγεννηθεί δώρισε στην γενέτειρα του πατέρα του Ανδρίτσαινα.

Την απόφασή του αυτή γνώρισε στον Δήμο Ανδρίτσαινας το 1838.

Στη Βιβλιοθήκη φιλοξενούνται 23 γύψινα εκμαγεία (δωρεά του Βρετανικού Μουσείου στη Βιβλιοθήκη το 1963) της ζωφόρου του ναού Επικούριου Απόλλωνα(φωτογραφία 3).